zondag 24 januari 2016

SURINAME

De volgende keer duurde wel erg lang. Mijn excuses, we waren "te druk".

Op 28 december rijd ik rond 16.15 uur richting Zanderij, om Saskia op te halen. De rit duurt ca. 45 minuten. Met 3 route aanwijzingen in mijn hoofd rijd ik er heen. In Suriname staan bijna geen borden met aanwijzingen, anders dan drempel over 50 meter, daar moet je echt stapvoets overheen anders ligt je uitlaat achter je auto. Op Zanderij moest ik nog behoorlijk lang wachten, maar uiteindelijk zie ik Sas aankomen. Een heerlijk weerzien natuurlijk. Ik had haar al een beetje voorbereid per mail wat haar te wachten zou staan, maar het blijft moeilijk natuurlijk. Het is erg warm, we rijden over af en toe vreselijke wegen, met grote kuilen, we gaan als we in Domburg aankomen eerst aan de "Djogo", dat is een liter koud bier. Leuk gebruik hier, je schuift aan aan een tafel met je fles en je glas, er staan koelers op tafel. Je deelt je bier met de anderen aan tafel, is de fles leeg dan koopt iemand een nieuwe djogo.
Dan gaan we wat eten en daarna vaar ik met het bootje eerst je bagage naar het schip, kom terug en dan haal ik jou op. Zo gezegd zo gedaan. Een letterlijk en figuurlijk warm welkom voor Sas, want "iedereen" hier wist dat ze kwam. Na het bier en de gebakken garnalen met bami op naar "Morning Glory". Het is natuurlijk een aparte ervaring om in het stikkedonker een rivier op te varen in een wiebelig bootje en dan een eindje te varen en dan hoera "Morning Glory" te zien op doemen uit het donker. Aan boord geklommen en "thuis". We hebben nog lang buiten bij zitten praten er was aan beide kanten zo veel gebeurd. Dus laat naar bed.

Het wordt om ongeveer 0700 uur licht, wij zaten al vroeg met thee in de kuip. Sas keek natuurlijk haar ogen uit. Het is echt een cultuur schok. Een gierende stroom langs het schip, korjalen varen af en aan naar de overkant. Vogels en 's nachts hebben we meestal brullende apen in het oerwoud langs de rivier. De Rubensstraat is dan meteen erg ver weg. Sas moest eerst wat acclimatiseren natuurlijk en ik pakte de "cadeautjes" uit in de vorm van nieuwe stuurkabels, een lijm, batterijen voor de windmeter en nog veel meer. En natuurlijk nog wat fijne Hollandse waren, als oude kaas, heerlijk kaaskoekjes voor bij de borrel en nog wat  heerlijkheden. Plus het nieuwe boek van Annejet van Zijl, zeer de moeite waard!

Na een klusdag in onze gehuurde auto naar Paramaribo op verkenning. Het oude gedeelte bestaat uit (mooie) houten huizen met balkons en waranda's,, veel is echter zeer verwaarloosd,  helaas. Oud jaar komt er aan. We informeren bij een van de korjaalvaarders of hij met ons naar Paramaribo wil varen, daar een paar uur wil wachten en ons dan weer terug wil varen, dat blijkt te kunnen. Op Oud jaar wordt 's middags om 12.00 uur vuurwerk afgestoken, er ligt een honderden meters langs lint van 1000 klappers door de winkelstraten, dat wordt zeer gecontroleerd aangestoken. Het veroorzaakt natuurlijk veel rook en kruitdampen en ontzettend veel lawaai. Er worden zelfs oordoppen uitgedeeld. We wilden dit wel meemaken, maar met de auto naar Paramaribo leek geen goed plan, het is er gewoon te druk en parkeren is moeilijk. Met 12 zeilers dus per korjaal naar de stad. Het was leuk om mee te maken en na een lunchhap, inderdaad bami met kip weer terug. 's Avonds in ons cafeetje aan de bubbels en het nieuwe jaar ingeluid. Een mooi nieuwjaar naar wij hopen!!

Vervolgens in het nieuwe jaar op naar wat plantages, de meesten zijn verwaarloosd helaas, zo niet de plantage in Frederiksdorp aan de Commewijne rivier, dat geheel is gerestaureerd door een Nederlander met zijn Surinaamse vrouw en met hulp van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Zeer de moeite waard. Het is opmerkelijk dat wat er wordt gerestaureerd toch veelal door Nederlanders gebeurd.

Na een dagje touren rond de plantages maken we ons op voor een 5 daagse trip het oerwoud in, dwz je rijdt naar Atjoni bij het Brokopondo meer, daar aan de Suriname rivier liggen allerlei korjalen klaar die de bewoners van de dorpjes verder op de rivier heen en weer varen, omdat ze boodschappen moeten doen in de stad, dat is de benaming van Paramaribo, of iets lokaler in een van de vele (Chinese) supermarkten. Ook gaan bezoekers van een van de ressorts mee in de korjaal. Het is eigenlijk een soort waterbus dienst. Wij gaan naar Boto Pasi en moeten op zoek naar schipper Alexander. Het is ongeveer 3 u ur rijden vanaf Domburg en de vaar tocht duurt ook 3 uur, je bent dus min of meer een dag aan het reizen, want je neemt geen risico en bent dus te vroeg in Atjoni. Het is er erg leuk, het is een drukte van belang met af en aan rijdende auto's en busjes en af en aanvarende korjalen. Onze rugzakken worden voor in de korjaal gezet met de boodschappen van de lokalen er bovenop. Er gaat echt van alles mee, in de dorpjes zelf is bijna niets te koop. Bovendien moeten de ressorts worden bevoorraad. Ressort is overigens wel een groot woord voor het gebodene, maar zo noemen ze het hier nu eenmaal. In "onze" korjaal gaat o.a. een keukenblok mee. Nee je kan niet klagen over een gekrast kastje bij aflevering. Dan wordt alle bagage overdekt met een plastic zeil. We zitten met 14 mensen in de korjaal en onderweg stapt er af en toe iemand uit of in. De tocht is in een woord geweldig. Het is spectaculair zoals de schipper zijn weg vindt tussen alle rotsblokken door en af te toe passeren we een "sula", dat is een (kleine) stroomversnelling. Het spettert af en toe water natuurlijk, maar je bent zo weer droog. De toch duurt 3 uur, het was een groot feest, de natuur wonderschoon. De enige "klacht" een zeer houten achterwerk, want je zit op een houten bank met dito rugleuning.

Aangekomen in once lodge zoeken we de gastvrouw, Corry, een Nederlandse die met een Marron partner de lodge runt. Ze blijkt in de stad te zijn, dus we "moeten het doen" met Haydy, geen talentvolle gastheer blijkt. Er zijn nog 4 Nederlandse gasten, twee jonge Nederlandse vrouwen, de ene is kok en had 2 maanden in Zus en Zo gewerkt een bekend restaurant in de stad, een vriendinnetje was haar komen opzoeken en de laatste maand gingen ze samen nog wat van Suriname bekijken. Leuke vrouwen, het andere stel was Karin met een vriend Wim, ook een zeiler, had veel op de Eendracht gevaren. We hadden veel plezier met z'n zessen, zoveel dat zelfs de djogo voorraad op was en het wijn niveau ook tot een bedenkelijk peil was gezakt. We vroegen Haydy of hij daar wat aan kon doen, we hadden nogal wat overtuigingskracht nodig op ons alcoholniveau toch op peil te houden. De volgende dag waren er inderdaad 3 djogo's en 3 flessen wijn. Erg commercieel was hij niet. We logeerden in een klein hutje, een overdekte slaapkamer met een douche (koud) en een wc. Om 22.00 uur 's avonds ging de generator uit, dus geen stroom meer. Gelukkig hadden we onze waka waka's mee genomen. (nl.waka-waka.com). We zijn er 2 dagen gebleven, maakten een mooie wandeling naar Pikin Slee, door het bos/ oerwoud en liepen door bijzondere dorpjes/ nederzettingen bewoond door de Marron's, de bosnegers. Onze gids was ook een marron, het leek wel of hij iedereen kende. Wij, 4 witte mensen, voelden ons soms toch wel een beetje pottenkijkers. En hanteerden ons fototoestel met enige voorzichtigheid.

Langs de rivier zie je vooral vrouwen en meisjes wassen, wassen en nog eens wassen. Ze rossen de kleding over de stenen en anders staan de hun pannen schoon te schuren. Ze glimmen als nieuw, omdat ze koken op vuur zijn de pannen natuurlijk zwart, dus het schuren is nodig, maar zoals zij schuren, daar kunnen wij wellicht een voorbeeld aan nemen. In Pikin Slee is een klein leuk museum met de "geschiedenis" van de Marrons, zeer de moeite waard. De volgende dag maken we een wandeling door de jungle dwz hier is een klein paadje, maar de gids loopt met een kapmes vooruit om af en toe wat takken, lianen en wat dies meer zij weg te slaan. Hij wijst ons op vruchten hoog in de bomen op vogels en bijzondere bloemen, ook weer een mooie belevenis. Ook zwemmen we in de rivier, het is een beetje oppassen geblazen want er zwemmen giftige vissen en ook de piranha woont in de rivier. Nu ja we nemen het risico maar, het gaat goed. Alleen Sas verbrand een beetje de wreven van haar voeten als ze zit te lezen met haar voeten in het water. Je hebt het niet in de gaten, maar het verbranden is zo gebeurd. Verder smeren we regelmatig met antimuggen spul, naast factor 50 zonnebrand. Ook een hoed of pet is nuttig. Kortom het is echt een mooie ervaring hier op de boven Suriname rivier.

Wat erg opvalt is dat men geheel niet milieubewust is, ze flik…. alles in de rivier danwel op het land. De Marrons leven echt nog wel op een zeer primitieve manier. Ze krijgen, ik geloof, eens per maand dieselolie van de overheid om hun generatoren te laten lopen. Dan hebben ze iets van elektriciteit. Hoewel ze veelal in eenvoudige hutjes wonen hebben ze wel vaak een televisie en hij is ook veel groter dan die bij ons thuis. Als er diesel is, dan gebruiken ze dat direct, het gevolg is dat ze binnen de kortste keren door hun voorraad heen zijn en dan de rest van de maand in het donker zitten. Water vangen ze op in tonnen, als het niet regent hebben ze dus weinig water en drinken ze rivierwater, brrrrr. Mensen die de vlag van de partij van Desi Bouterse hebben hangen krijgen water van de overheid!!! Begrijp je nu waarom hij de verkiezingen heeft gewonnen. Bijna alle korjalen varen met een 40 pk motor, ook een cadeautje van Bouterse, omdat er een paar jaar geleden zoveel water in de rivier stond en dus te veel stroom, dat de korjalen met hun 15 pk de rivier niet op kon varen!!

Na onze tijd in Boto Pasi, terug naar Domburg, toch Sas even de Brokopondodam laten zien. Een grote zwarte dijk rond een volgelopen dal. Een heel groot dal. Het moest de bauxietfabriek van extra stroom voorzien. De fabriek, Suralco, is zeer onlangs gesloten, er is in de wereld geen vraag meer naar aluminium. De fabriek was niet meer rendabel.

We hebben nog een uitstapje op ons programma staan, we gaan een paar dagen naar Curacao, Hans Vissers en Djani bezoeken en hun zoontje bekijken. We zijn relatief dicht bij Curacao tenslotte. We vliegen met SLM. De nacht voor ons vertrek gaat de telefoon om 01.10 uur, het reisbureau met de mededeling dat onze vlucht van 12.45 is vertraagd, we vertrekken pas om 22.30 uur. We hebben enorm de pest in natuurlijk. De SLM vliegt maar 3x in de week naar Curacao, we vliegen zondag heen en donderdagmiddag weer terug. Enfin niets aan te doen, behalve dat onze dag toch een beetje verloren was. Enfin einde middag rijden we naar Zanderij, je moet hier nl idioot vroeg voor vertrek al op het vliegveld zijn. Als we inchecken blijkt dat we helemaal niet om 22.45 vertrekken maar om 23.45, het werd uiteindelijk 00.15 uur en via een stop op Trinidad landde we om 0400 uur in Willemstad. Pfff. Hans dus vroeg uit bed om ons op te halen. We logeren in het appartement naast hun huis, dus dat is gezellig. Hans en Djani moeten werken, maar 's avonds treffen we hen natuurlijk. We kijken wat rond in Willemstad en gaan natuurlijk lekker naar het strand en zwemmen veel, dat missen we nl in de Suriname rivier. We hebben het zeer naar onze zin en uiteraard is het weerzien met Hans en Djani erg leuk. Het is een kort en krachtig bezoek, zeer de moeite waard.

Op de terugweg krijgen we een broodje gesmolten kaas te eten. Sas spuugt een stukje tand uit en onderzoekt haar gebit en voelt en zoekt, ze mist niets. Dus tijdens de tussenstop gaat ze met het stukje tand naar de purser, die haar verbijstering niet onder stoelen of banken steekt over deze vondst. Sas raakt met deze aardige vrouw aan de praat en doet haar verhaal over de heenreis. Na het opstijgen van Trinidad worden Sas en ik naar voren gehaald en in de "business class" gezet. We worden verwend met glazen wijn en heerlijke hapjes, dat maakte veel goed van de heen reis en de onaardige behandeling die we hadden gekregen. Saskia heeft een klachtenformulier ingevuld, aan de purser gegeven en nu wachten we op een reactie van SLM. We'll see.

Terug in Domburg hebben we nog allerlei uitstapjes gemaakt, uiteraard verder Paramaribo bekeken met als hoogtepunt een rondleiding door het oude deel van Paramaribo door Cynthia Mc Leod, de schrfster van het bekende boek: "Hoe duur was de suiker". Deze vrouw is een wandelende encyclopedie over de geschiedenis van Suriname en met name de slavernij. Ze is bijna 80 en wandelt rustig 2,5 uur met ons door de stad.

We hadden nog een hele leuke ontmoeting met "mijn schoonzusje", vriendin van Gerrit, Janke Keus. Ze vliegt bij de KLM en had speciaal een vlucht naar Paramaribo aangevraagd om Sas "op te halen". Ze had maar 24 uur in Suriname, dus het werd een flitsbezoek aan boord MG. Ze had ook nog wat dingen voor me meegenomen los van de speculaas, Engelse drop en roggebrood. Het was natuurlijk reuze gezellig voor ons alle drie. Sas is op de terugvlucht in de watten gelegd en mocht zelfs het laatste half uur van de vlucht in de cockpit zitten.

Inmiddels nadert de vertrekdatum van Sas alweer, helaas. De plicht roept. Ik vind het eerlijk gezegd "niks" dat ze weggaat, zij ook niet, maar ja. Wel hebben we besloten dat ze toch nog een keertje terugkomt om ook wat van de Carieb te zien, dus eind februari zie ik haar weer gelukkig.

Aan boord zijn inmiddels Joke Bosman, mijn "oude"buurvrouw uit de van Eeghenstraat en een vriendin van haar Annette Oud. Dinsdag vertrekken we naar Tobago. Ik heb er zin in, ik ben nu lang genoeg aan de wal geweest en wil het zeil weer eens hijsen.

Nu ga ik weer een poging doen om de foto's op de juiste plaats te krijgen bij de tekst.

En voor ik het vergeet dank aan alle mensen die me een goed nieuwjaar hebben gewenst, cadeautjes aan Sas hadden meegegeven en voor alle gezellige mails die ik ontvang. Het is leuk om het wel en wee van jullie in NL te horen, dan blijf ik toch een beetje bij. Jullie weten tenslotte ook van alles van mij!

Tot de volgende keer maar weer.



Kerstdiner 
 Het Kerstdiner hadden wij in ons cafeetje met vrijwel alle zeilers aan een grote tafel.
Kleine regentijd

Thil met Rein op bezoek
  

Ik werd door Thil en Rein getrakteerd op een nachtje Torarika
hotel. Heerlijk.

Met Perry en Arnold bezoek ik een houtzagerij. De bomen
die onder water staan in het Brokopondo meer, zijn van
bijzonder goede kwaliteit ondanks dat ze al 50 jaar onder water
staan. Ze worden door Brazilianen onder water afgezaagd.


De houtzagerij

River Breeze café

Het leven is goed aan boord!

De korjaal die ons op oud jaarsdag naar Paramaribo bracht

Het vuurwerk lint

Oliebollen!!